Smart City: slim en nuttig of dikdoenerij en weggegooid geld?
Een slimme stad (Smart City) is volgens Wikipedia ‘een stad waarbij informatietechnologie en het internet gebruikt worden om de stad te beheren en te besturen. Doel van een slimme stad is de levenskwaliteit te verhogen door de stad efficiënter te organiseren en de afstand tussen de inwoners en het bestuur te verkleinen. Alle onderdelen van de stad zijn verbonden via een netwerk van sensoren, internet en hoogstaande technologische apparaten met als motor het internet.’ Een hele mond vol dus. Ook de openbare straatverlichting kan slim en op afstand geregeld en gemonitord worden. Maar, zijn die systemen wel zo slim? En hebben inwoners daar nu wel echt profijt van?
Het is 4.00 uur ’s nachts. De kroegen gaan dicht in het centrum van de stad en de straatverlichting gaan feller branden om het uitgaanspubliek “subliminaal” te laten weten dat het feest voorbij is. In een naastliggend dorp is het jaarlijkse kermisfeest losgebarsten en de verlichting op en om de markt geven tijdelijk meer licht, terwijl de feestvierders naar huis dwalen. Bij klachten van een inwoner wordt het lichtniveau naar beneden bijgesteld, zodat deze persoon beter kan slapen. Alles voor een goede nachtrust. En is er een storing of is een armatuur kapot, dan geven de systemen direct een melding. Het energieverbruik is van je scherm af te lezen en er gaat een lampje knipperen als een mast is aangereden en scheef staat. Klinkt goed allemaal, toch?
En nu de praktijk…
Al deze mogelijkheden zouden een wereld van verschil kunnen maken. Alleen, het blijkt dat er nagenoeg niets mee wordt gedaan. De verlichting wordt niet opgeschroefd in uitgaansgebieden want volle bak verlichting om 04:00 is voor andere mensen in de stad juist hinderlijk. En die inwoner heeft nog steeds last van lichthinder, want mensen merken het verschil niet tussen 1.600 of 1.200 lumen. Het aanpassen van het lichtniveau tijdens de jaarlijkse kermis gebeurt ook vrijwel nooit en de meeste storingsmeldingen komen voort uit het niet functioneren van de smart node (puck), omdat er een storing in het smart systeem zelf zit. Tja, wat houd je dan nog over?
Duur grapje
Komt er verder bruikbare data uit het systeem, waarmee je de stad of gemeente vooruit kunt helpen en zaken kunt verbeteren? Nee, helaas zit daar geen bruikbare data tussen. Dan is een systeem dat gemiddeld € 20,- per jaar per lichtmast kost best een duur grapje. In Nederland staan zo’n 3,5 miljoen lichtmasten en in een middelgrote gemeente vind je zomaar 9.000 lichtmasten. Tel maar uit. Om te weten of een lichtmast uit is, kun je wellicht beter voor € 75,- in de maand een abonnement nemen op de nachtschouwmodule in ons Licht Management Systeem (LMS). Daarmee controleer je alle lichtmasten in je gemeente voor een fractie van de prijs. Elke avond of ochtend kun je iemand van bijvoorbeeld de buitendienst op de fiets een stukje van de stad of gemeente laten checken op defecte armaturen. Dan bekijk je meteen het gehele areaal en heb je een volledig en goed beeld van de staat van de openbare verlichting en de omgeving in zijn geheel. Simpel, effectief en een stuk voordeliger. Eigenlijk best slim dus.
Zinloos innovatief
Nu bestaat ‘smart city’ niet alleen uit telemanagement systemen. Er zijn nog meer innovatieve snufjes bedacht. Naast het regelen van het licht zijn er andere toepassingen voor de buitenruimte die aan de lichtmast gekoppeld kunnen worden. Denk aan geluidsmeters en fijnstofmeters. Deze leveren wel bruikbare gegevens op, maar wat is het gevolg? Juist. Dat je ook daadwerkelijk iets met die data moet gaan doen. Leuk om een armatuur te hebben met een ingebouwde fijnstofmeter, maar wat ga je met die gegevens doen? En hoeveel armaturen met fijnstofmeter heb je nodig in een gemeente? In onze ogen zijn deze ontwikkelingen zeker innovatief, maar nu nog vaak esthetisch innovatief en dan kan je afvragen of het zinvol is. Want het is zeker fraai om alles te verwerken in een armatuur maar wat is er mis met het tijdelijk ophangen van een externe module op een locatie? Moet het allemaal verborgen worden? Of is het helemaal niet erg om te laten zien dat er metingen plaatsvinden? Misschien moeten we onszelf eerst nog enkele ethische vragen stellen over het verzamelen van data uit de openbare ruimte.
Nifty City
Je ziet: als we hier ons licht eens even goed op laten schijnen, ontdekken we dat er diepere vragen gesteld moeten worden over het gebruik van technologie in de buitenruimte. Zodat er meer informatie aan het licht komt over hoe het de stad of gemeente écht verder helpt. Anders is het niet meer dan een gimmick. Anno 2022 hebben we, in onze ogen, met z’n allen nog een aantal vragen te beantwoorden. Onze suggestie? We elimineren de term ‘Smart City’ en introduceren ‘Nifty City’. Een stad of gemeente die gebruik maakt van handige oplossingen die echt iets bijdragen aan het leefgebied.
Meer lezen?
Wij zijn niet de enigen die hier kritisch over nadenken, en dit onderwerp niet licht oppakken. Hierbij delen we twee artikelen die ook over Smart City gaan en die ons geïnspireerd hebben: een blog op ibestuur.nl en een item van VPRO Tegenlicht. Wil je eens sparren of het gesprek aangaan over het slim en vooral handig beheer van straatverlichting? Dan weet je ons te vinden. We denken graag met je mee.