OVL en de energiestrijd
Inwoners zijn sterk betrokken bij de OVL, getuige het gegeven dat bij de meeste gemeenten ongeveer een kwart van de meldingen in de openbare ruimte de straatverlichting betreft. Nu de energiecrisis op zijn hevigst lijkt te zijn, wordt er uiteraard ook weer naar de OVL gekeken. Wij komen met een voorstel om samen de energiecrisis deels het hoofd te bieden door op korte termijn minder stroom te verbruiken.
Jetten geeft een voorzet
Dat we iets met het lichtniveau mogen gaan doen blijkt wel uit de uitspraken van Minister Jetten in de Telegraaf onlangs. Hij heeft daarmee de ruimte gecreëerd om creatief na te denken hoe we als collectief bij kunnen dragen om energie te besparen. Zodra je begint met na te denken hierover kom je uiteraard op punten die tot op heden als vaste waarden worden beschouw maar die best eens tegen het licht gehouden mogen worden. Denk daarbij dan vooral aan de richtlijnen die we met elkaar afgesproken hebben. Die komen dan namelijk in het gedrang. Die 3 lux in een woonwijk gaan we dan niet altijd meer halen bijvoorbeeld. Is dat echter een probleem? Het NLI is van mening dat dit geen issue is in de uren na 23.00 uur. We wijken namelijk al jaar en dag structureel af van de meeste richtlijnen. We hebben namelijk al dimscenario’s die structureel toegepast worden. Het meest toegepaste scenario is het welbekende 3A scenario dat destijds door Indal is bedacht.
Daarnaast zien we met name in veel gemeenten buiten de Randstad dat het beleid al jaren uitgaat van een afwijking op de richtlijn. Namelijk een beleidsregel welke 80% tot op wel 70% van de NPR-13201-1 zit. Gemeente Texel toont al langer aan dat hun beleid, van vrijwel continu donker gedurende de nacht, geen problemen oplevert. Wel moeten we voorzichtig zijn om bestaande lichtmasten uit te schakelen. Dit levert juridisch namelijk problemen op, zo heeft gemeente Alkmaar onderzocht. De lichtmasten zijn namelijk geplaatst met het idee om de verkeersveiligheid te bevorderen. De mast laten staan en hem uit te laten schakelen legt een verantwoordelijkheid bij de gemeente als er dan een ongeluk plaatsvindt. Het weghalen van masten is qua kosten redelijk fors en verhoudt zich niet tot de gewenste energie- en kostenreductie die we voor ogen hebben met elkaar
Alles kent zijn grenzen
Dan is er nog een heel belangrijke andere factor en dat is dat het uitschakelen van het armatuur problemen oplevert voor de werking van de driver. Deze kan namelijk niet meer het middernachtpunt bepalen. De driver werkt niet op basis van een klok maar op een teller die gaat lopen zodra er spanning op komt. Na drie dagen bepaald de driver wat ongeveer middernacht is en elke dag schuift de teller een klein stukje door en pakt het gemiddelde van de afgelopen drie dagen. Dat is ook de reden waarom een nieuw armatuur drie dagen nodig heeft om te branden zoals dit is bedacht.
Die factoren bij elkaar zorgen er voor dat wij adviseren om verder te dimmen op momenten dat er weinig gebruik gemaakt wordt van de openbare ruimte. Wij adviseren om tussen 23:00 en 05:00 in woongebieden te dimmen naar 25%. Doorgaande wegen en kruispunten adviseren wij ongemoeid te laten ten behoeve van de verkeersveiligheid. Woonstraten en erven lenen zich goed om aan te passen omdat hier voornamelijk bestemmingsverkeer zal zijn. Je kunt eventueel nog verder dimmen maar dat is sterk afhankelijk van een aantal factoren. Zo kun je bijvoorbeeld bij de meeste drivers de stroom niet onder de 54 mA laten komen. Daarbij is goede oriëntatie verlichting nog steeds wenselijk om inwoners te helpen veilig op hun bestemming te komen.
Dim naar 25%
Even een gemiddelde situatie nemend: Een paaltop armatuur in een woonwijk gebruikt dan zo’n 10 Watt. Bij extra dimmen naar 25% (zie effect op de afbeelding) in die 6 uur ga je naar 2.5 Watt. Dan is de snelle som van 2.5/1000 = 0.0025 kWh x 2190 uur (op jaarbasis) dat we een verminderd verbruik van 5.4 kWh hebben. Verrekenen we die tegen de prijs van € 0,60 die de meeste gemeenten naar verwachting zullen moeten gaan betalen, dan is de besparing € 3,24 per jaar. Uiteraard zal de kWh-prijs per gemeente verschillen en is dit een gemiddeld te verwachten situatie. Eenieder kan deze som naar zijn of haar situatie aanpassen. Daarnaast kan gekeken worden of op andere tijdstippen het lichtniveau ook aangepast kan worden. Voor de armaturen op doorgaande wegen of kruispunten kan gekeken worden naar het scenario 4A.
Diverse methoden om dimscenario te wijzigen
Dit dimmen kan op diverse manieren gerealiseerd worden. Gemeenten die gebruik maken van zogenaamde ‘smart city’ oplossingen kunnen zonder veel moeite de scenario’s aanpassen in de portals van de diverse fabrikanten. Heb je armaturen die voorzien zijn van een zhaga connector én een D4i driver dan kan er snel een node op geplaatst worden. Prijzen hiervan variëren tussen de € 85,00 en € 150,00 per node en je neemt dan deze functionaliteit af variërend van 5 tot 10 jaar. Daarna volgt een eventuele verlenging van het abonnement tegen een x-tarief.
Het is ook mogelijk om drivers opnieuw te laten programmeren door de aannemer. Zie dit als een nieuw soort remplace. De meeste drivers kunnen door middel van een NFC-lezer opnieuw geprogrammeerd worden. De monteur gaat omhoog, opent het armatuur en houdt de lezer tegen de driver en programmeert deze opnieuw. Ook zijn er situaties waarbij je met behulp van de 5 aderige kabel onder in de mast kunt verbinden met een laptop en dan het protocol wijzigt. Beide opties kunnen door de meeste onderhoudsaannemers gedaan worden en navraag leert dat deze partijen 5 masten per uur kunnen aanpassen. Door de bank genomen zullen de kosten hiervan zo’n € 75,00 per uur bedragen ofwel zo’n € 15,00 per mast.
Nemen wij de besparing van hiervoor, € 3,24 per jaar en de investering per armatuur, € 15,00 dan is deze optie in circa 5 jaar terug verdiend.
Wij adviseren in overleg te gaan met jouw onderhoudsaannemer voor precieze prijzen daar waar het gaat om het opnieuw programmeren. Dan kun je goed bepalen welke besparing en terugverdientijd voor jullie opgaat en wat de verstandige keuze is.