Feestverlichting: gezellig, tot het fout gaat
Een lichtsnoer aan een lichtmast. Een sfeervolle overkapping boven het winkelplein. Een kerstboom die ergens ‘handig’ is aangesloten omdat er toevallig een mast in de buurt staat. Feestverlichting maakt veel gemeenten in december net wat mooier. Maar wie wordt aangekeken als het misgaat? Juist: de beheerder. Daarom is dit geen ‘gezellig decemberstuk’. Dit is een oproep om feestverlichting eindelijk serieus te nemen.
“Meestal gaat het goed. Tot het een keer misgaat.”
In veel gemeenten gaat het zo: de winkeliersvereniging wil graag feestverlichting ophangen en gaat dit regelen. Begrijpelijk ook, want het tovert iedere straat om in een sfeervol tafereel. Er wordt overlegd, iedereen vindt het prima en er komt iets aan een mast te hangen. Stekker erin en het werkt (of niet). Zo nodig schakelt de feestverlichting met de openbare verlichting mee. Klaar toch?
Klaas Beens van het NLI ziet dit regelmatig zo gebeuren. En soms… gaat het ook weleens fout. Denk aan kortsluiting, een mast die spanningsgevaarlijk is, gewone straatverlichting die eraan gelinkt zit en ineens uitvalt. En dan krijgt de beheerder de vraag: “Waarom werkt de verlichting niet?”
Klaas: “De meeste beheerders weten niet eens of de mast de feestelijke lampjes überhaupt kán dragen qua constructie. Laat staan of de mast het elektrotechnisch aankan. Maar wat als er storing is of als er spanning op de mast komt, wie is dan het aanspreekpunt?”
Wie is eigenlijk verantwoordelijk voor feestverlichting?
Goede vraag. En meestal is er geen duidelijk antwoord, omdat dit nergens vastligt. De gemeente is verantwoordelijk voor de openbare verlichting, terwijl winkeliersverenigingen de feestverlichting ophangen. Maar vaak wél gekoppeld aan de openbare verlichting.
-
De mast is van de gemeente → dus de installatieverantwoordelijkheid ligt daar.
-
De aansluiting wordt vaak door derden gedaan → zonder technische toets vooraf.
-
Vaak is er geen beleid en zijn er geen afspraken of een berekening → en dat is precies waar het wringt.
Als iets misgaat, is er géén procedure, waardoor iedereen naar elkaar wijst. Maar één ding is dan wel zeker: de mast is van de gemeente. Dus je kunt dit als beheerder maar beter op orde hebben.
De risico’s op een rijtje
Wat snoeren feestverlichting; wat kan er nu eigenlijk misgaan? Gelukkig over het algemeen niet zo veel. Maar toch zijn er risico’s waarmee je rekening moet houden. Want als het die ene keer wél misgaat, wil je dat je aan alle regels hebt voldaan. Wat er in de praktijk vaak gebeurt:
-
Constructiebelasting van de lichtmast wordt niet gecontroleerd.
-
Elektrotechnische veiligheid is vaak niet beoordeeld.
-
Storingsgevoeligheid neemt toe.
-
Monteurs werken aan iets ‘wat ze niet kennen’.
-
Er is geen juridisch vastgelegde verantwoordelijkheid.
Klaas: “Een paar jaar terug, in een gemeente die klant is bij ons, waren monteurs vaker druk met de kerstverlichting dan met de openbare verlichting. Ze kregen de ene storingsmelding na de andere. Dat zegt eigenlijk alles: als je het vooraf niet goed checkt en regelt, kan het voor veel gedoe zorgen.”
Wat moet je als beheerder wél doen?
Lekker makkelijk; inspelen op wat er allemaal kan misgaan en wat er niet goed wordt gedaan. Maar wat kan (moet) je als beheerder van de openbare verlichting wél doen als het gaat om feestverlichting? Dat zetten we hier voor je op een rijtje:
-
Check de constructie
Kan de mast het gewicht en de windbelasting aan? Vraag het de leverancier van de mast of raadpleeg de berekening. -
Check het elektrotechnische gedeelte
Waar sluit je aan? Is het veilig? Klopt de installatie met de NEN-eisen? Dat hoort de installatieverantwoordelijke te toetsen. -
Leg dingen vast
Maak afspraken vóórdat er iets wordt opgehangen. Geen mondeling akkoord, geen ‘doe maar’ op basis van goed vertrouwen. -
Zet feestverlichting in LMS
Bijvoorbeeld: deze mast heeft een stekker. Aansluiting aanwezig. Of: locatie waar jaarlijks extra belasting optreedt. Dat geeft overzicht én houvast.
Je kunt dus iets aan die risico’s doen, door beheersmaatregelen te beschrijven en toe te passen. Zorg ervoor dat je met de exploitant taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden vastlegt én alles registreert in LMS.
Kortom: regel het vóórdat het gezellig wordt
Zodat het ook gezellig blijft. Feestverlichting is mooi en sfeervol, maar zonder beleid en technische controle is het ook een risico. Wil je ongelukken voorkomen en ervoor zorgen dat monteurs niet van de ene storing naar de andere moeten rennen? Wil je als gemeente zorgen dat het veilig én praktisch geregeld is? Bel ons (038 - 202 23 22). We denken graag mee. Of je nu advies op maat wil, een handig stappenplan of dat we meekijken met de berekeningen: we staan voor je klaar.
Klaas: “Er is nog nooit een gemeente geweest die ons vroeg om mee te denken over feestverlichting. Maar die vraag zou eigenlijk wél moeten komen. Want zonder afspraken blijft veiligheid een kwestie van geluk.”
Ben jij de eerste gemeente die dit wél goed aanpakt? Kom maar op! Dan schrijven we er nog een artikel over ook, vol met complimenten.